1600’lü yıllarda yaşamış olan ünlü İtalyan astronom, mühendis ve fizikçi Galileo Galilei, günümüzün en önemli konusu enerji verimliliği için ölçmek bilmektir, ölçülebileni ölçün, ölçülemeyeni ölçülebilir hale getirin diyerek bizlere yol gösteriyor. Modern dünyada fabrikalarda, işletmelerde, KOBİ’lerde, atölyelerde,ticarethane ve konutlarda enerjinin verimli kullanılması ülkemiz için son derece önem kazanmaya devam ediyor.
1600’lü yıllarda Galilei’nin de dediği gibi öncelikle kullandığımız enerjiyi ölçmeyle başlamalıyız . Özellikle sanayi tesislerinde sadece tüketimlere odaklanmanın yanında enerji kalitesine de önem vermek gerekiyor. Çünkü enerji çok değerli, ayrıca enerji kalitesi üretimdeki kaliteyi de, ürün kalitesinde sürekliliği de etkiliyor.
Tüik’in 21 Eylül 2018 yılında 27667 sayılı verilerine göre ülkemizde sanayi ve hizmet sektörlerinde 138 milyon 804 bin 506 MWh elektrik enerjisi tüketildi.
İmalat sanayi 91 milyon 870 bin 286 MWh elektrik tüketimi ile en çok elektrik tüketen sektör oldu. İmalat sanayi %66,2, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı %7,2, toptan ve perakende ticaret sektörü %6,7 ile toplam elektrik tüketimi içinde en fazla paya sahip sektörler oldu. Öte yandan, kullanım alanlarına bakıldığında elektrik enerjisinin %78,6’sı mal ve hizmet üretiminde, %10,8’i ise aydınlatma ve elektrikli büro gereçlerinde tüketildi. Gün geçtikçe modern yaşamla beraber enerjiye ihtiyacımız ve tüketimlerimiz artmaya devam ediyor.
Peki enerjiyi nasıl verimli hale getirebiliriz ? Sadece enerjiyi ölçmek yeterlimi? Enerji Kalitesi işletmeler için ne kadar önemli ?
Tesislerin ana panolarına takılacak enerji analizörleri (şebeke analizörleri) sadece enerji tüketimleri ölçmez aynı zamanda sayaçların bozulma riskine karşı olası aşırı yazılan tüketimleri kontrol etmenize ve enerji kalitesi değerlerini de izlemenize ve varsa harmonik, sag-swell (sag; ani gerilim düşüşü) (swell; ani gerilim yükselmesi veya darbesi) değerlerinin ölçülmesine ve bu verilerin depolanmasına yardımcı olur. Peki harmonikler neden ölçülmeli ? Harmonikli bir işletmede oluşan harmonikli akımlar sistemden fazladan akım çekilmesine bu da sistemin ve tesisin verimsizleşmesine neden olur. Akımdaki harmoniklerin aşırı yükselmesi, şebeke geriliminin bozulmasına, elektronik kartların bozulmasına, makine ve diğer teçhizatların hatalı çalışmasına, prosesin sürekliliğinin tehlikeye girmesine neden olabilir. Fazladan çekilen akımlar nedeniyle işletmelerde kablolar ve transformatörler aşırı ısınır, elektrik motorları darbeli çalışır, kompanzasyon sisteminde bulunan kondansatörler hızlıca değer kaybeder . Aşırı ısınma, arıza, plansız duruş, yangın, iş ve maddi kayıp risklerini arttırır. Yeni nesil enerji analizörleri ile, enerji ölçümleri, harmonik ölçümleri, sag-swell kayıtları, nötr ve toprak arasındaki potansiyel farkı ölçümleri tek bir cihazla yapılır. İşletmelerin olası temel problemleri hakkında veriler bu enerji analizörleri, ve enerji analizörlerini uzaktan takip etmeye yarayan izleme yazılımları ile toplanır ve işletmelerde tespit edilen arızalara, kayıplara ve plansız duruşlara neden olan kök nedenlerin çözümü için teknik ekip ve personelin işini kolaylaştırır.
Teknik personeller bu sayede enerji tüketiminin yanı sıra enerji kalitesi ile değerleri de kontrol ederek olası arızaların kök nedenlerini ortadan kaldırıp ve operasyonel veriimliliği de sağlayabilirler.
